آسمان

نحوه کاشت و پرورش درخت گلابي:

هر ميوه با توجه به شرايط کاشت و نگهداري، داراي ويژگي‌ها و ظاهر متفاوتي است. محصولاتي مانند گلابي و سيب شرايط دشواري براي کاشت و مراقبت نداشته و در صورت توجه به نکاتي ساده، باغداران مي‌توانند باغي پر از محصول باکيفيت در اختيار داشته باشند.

البته اين بدان معنا نيست که تمام مراحل در کاشت درخت گلابي، به آساني انجام شود. يکي از مهمترين مراحل در کاشت اين ميوه، تشخيص زمان برداشت محصول است. در اين مطلب به مشخصات اين درخت و نکات مهم در خصوص کاشت آن اشاره خواهيم داشت.

معرفي انواع درخت گلابي

تعداد واريته هاي گلابي اعم از ايراني يا خارجي از تعداد سيب کمتر است با اين حال بهترين و معروف ترين آنها به شرح ذيل مي باشد.

واريته هاي ايراني

گلابي شاه ميوه اصفهان: اين گلابي که معروف ترين گلابي ايراني مي باشد داراي رنگ زرد روشن و شکل مخروطي منظم است. مزه ي آن بسيار شيرين و آبدار است که مي توان گفت آنچنان داراي عطر و بو نيست.

تاريخ و شروع دوره ي گلدهي درخت (در آب و هوايي نظير کرج) بين نهم تا 26 فروردين مي باشد و رسيدن ميوه ي آن نيز در اوايل شهوريور خواهد بود. ميوه ي اين نوع از انواع درختان گلابي، متاسفانه قابل انبار کردن نبوده و مي بايست پس از برداشت، بلافاصله به بازار فروش منتقل شود.

گلابي شاه ميوه کرج: رنگ ميوه زرد روشن و شکل آن مخروطي است. مزه، طعم، عطر و حتي تاريخ گلدهي آن نيز به گلابي شاه ميوه اصفهان مشابه است و مي توان گفت که ميوه ي آن در اواخر مرداد ماه به دست خواهد آمد. اين ميوه هم همانند مورد قبلي قابل انبار داري نيست.

گلابي سه فصله کرج: گلابي مذکور داراي رنگ سرخ خالدار به شکل مخروط و نامنظم است و ميوه ي آن تا حد بسيار زيادي (حداکثر وزن در حدود نيم کيلو) بزرگ مي شود. مزه ي آن نسبتا شيرين و آبدار بوده و فاقد عطر مي باشد.

اين واريته در بازه ي 6 تا 28 فروردين ماه دوره ي گلدهي داشته و اواخر شهريور نيز تاريخ رسيدن ميوه ي آن است.

گلابي پاييز مشهد: رنگ اين گلابي زرد و قرمز و فرم آن مخروطي منظم است. حداکثر وزن آن ممکن است به 780 گرم نيز برسد. طعم آن شيرين بوده و کمي داراي عطر و بو مي باشد. آغاز گلدهي آن از 11 فروردين تا 27 فروردين بوده که ميوه ي آن در اواخر شهريور قابل استفاده است.

هر آنچه که گفته شد اشاره به مهمترين انواع درخت گلابي داشته است با اين حال در ساير نقاط ايران هم انواع مختلفي از گلابي به دست مي آيد که نسبتا داراي مزه و طعم شيريني مي باشند که مي توان به عنوان مثال به گلابي نطنز کاشان و برخي نقاط آذربايجان اشاره نمود.

واريته هاي خارجي

ويليامز: اصالت اين گلابي در کشور انگليس است که در آمريکا به گلابي Bartlot معروف است. رنگ ميوه ي آن سرخ و زرد خالدار است که فرم آن به شکل مخروط منظم است. طعم آن شرين و کمي داراي عطر مي باشد و در حدود 12 فروردين ماه به گلدهي رسيده و دوره ي گلدهي آن تا اواخر فروردين ادامه خواهد داشت. ميوه ي اين نوع از انواع درخت گلابي در اوسط مهرماه مورد استفاده قرار مي گيرد.

دوشس: اين نوع گلابي از لحاظ شکل و رنگ شباهت بسيار زيادي به واريته ويليامز دارد وليکن به لحاظ مزه و طعم، کمي شيرين تر بوده و زمان رسيدن ميوه ي آن کمي طولاني از ويليامز مي باشد.

هاردي: رنگ اين نوع گلابي زرد سرخ است و شکل ظاهري آن مخروطي منظم مي باشد و طعم آن شيرين و معطر بوده که شروع گلدهي آن از 10 فروردين تا 27 فروردين مي باشد که محصول نهايي در اواخر شهريور حاصل مي شود. قابل ذکر است که اين نوع گلابي از انواع درخت گلابي قابليت انبار داري را ندارد.

گلابي کوميکو: ميوه آن داراي رنگ سرخ کم رنگي است و شکل آن مخروطي مي باشد. حداکثر وزن ميوه اين نوع درخت گلابي 400 گرم بوده که مزه ي آن شيرين و داراي کمي عطر مي باشد. تاريخ چرخه گلدهي در اين واريته از اول فرورين آغاز شده و تا اواخر فروردين ماه ادامه پيدا خواهد کرد.

لازم به ذکر است ميوه ي اين وارتيه در اواخر آبان به دست آمده و از قابليت مناسبي براي انبار داري بهره مند است.

بهترين زمان کاشت نهال گلابي چه زماني است؟

از مهمترين نهال هايي که قابل کشت در مناطق سردسير و نيمه سردسير مي باشد، نهال گلابي است.

نحوه کاشت نهال گلابي در مناطق سردسير کمي متفاوت با ساير مناطق مي باشد.

درخت نهال گلابي در برابر سرما مقاوم بوده و مي تواند دماي -?? تا -?? را تحمل کند و بهترين زمان کاشت نهال گلابي فصل پاييز و زمستان است..

نهال گلابي از جمله نهال هايي است که از نژاد اروپايي مي باشد.

البته نمونه هاي نهال گلابي شرقي نيز وجود دارد.

درخت نهال گلابي حدود ?? تا ?? متر قد مي کشد و پوست شاخه هاي آن ضخيم و با ترک هاي طولي است.

نکات مهم در کاشت نهال گلابي:

يکي از مهمترين موارد در حفر گودال، در نظر گرفتن موقعيت مکاني است. توجه داشته باشيد که نور خورشيد بايد به شکل مستقيم بر گودال ايجاد شده و نهال کاشته شده بتابد. باغداران معمولا در ابتداي فرايند کاشت از کودهاي گياهي يا کودهاي دامي پوسيده براي تقويت خاک استفاده مي‌کنند.

از آنجا که انواع نهال از ظرافت بيشتري برخوردار هستند بايد از آن‌ها در برابر آفات و وزش باد شديد به خوبي محافظت شود. به طور کلي کاشت نهال گلابي، به خاکي مرطوب با زهکشي مناسب احتياج دارد.

مراقبت از درخت گلابي

1- يک محافظ در اطراف پايه درخت نصب کنيد:

پستانداران کوچک دوست دارند پوست اطراف پايه درخت را بجوند، بنابراين پيچيدن محافظ دور آن باعث محافظت بيشتر مي شود. محافظ درخت را مي توان از هر فروشگاه خانگي و باغباني خريداري کرد. پس از آنکه پوسته ها شروع به سفت و زخيم شدن کردند، مي توانيد محافظ را برداريد. محافظ درخت همچنين به محافظت از تنه در برابر نور خورشيد کمک مي کنند.

2- براي سال اول هفته اي يکبار گياه را آبياري کنيد:

در ابتدا، ريشه هاي درخت شما آب کافي براي زنده ماندن درخت را تامين نمي کنند. صبح يا عصر که نور مستقيم خورشيد وجود ندارد، از آب پاش براي آبياري درخت خود استفاده کنيد. هرچه درخت رشد کند، ريشه هاي آن قادر به تأمين مقدار کافي آب براي درخت خواهند بود.

خاک اطراف درخت خود را بررسي کنيد. اگر هنوز احساس مي کنيد که مرطوب است، نبايد درخت خود را آبياري کنيد. آبياري بيش از حد نيز مي تواند باعث آسيب شود. در فصل هاي خشک، درخت خود را بيشتر آبياري کنيد.

3- درخت را سالي يک بار کود دهيد:

در اوايل بهار از کود نيترات آمونيوم استفاده کنيد. شما بايد از 1?8 پوند (0.05 کيلوگرم) کود ضرب در سن درخت خود استفاده کنيد. اين مقدار ممکن است بسته به ميزان حاصلخيزي خاک متفاوت باشد.

اگر برگ ها در طول تابستان سبز کمرنگ يا زرد هستند، سال بعد کود بيشتري استفاده کنيد. اگر درخت در يک فصل بيش از 30/0 متر رشد کرد، در فصل آينده کود کمتري استفاده کنيد.

4- اندام هاي اضافي را با قيچي تيز جدا کنيد:

وقتي شاخه ها مي شکنند يا برگ ها مي ميرند، وقت آن است که درخت خود را هرس کنيد. هرس بايد در اوايل بهار درست قبل از فصل رشد انجام شود. شاخه هاي بيمار يا درگير با شاخه هاي ديگر را کوتاه کنيد. تا جايي که مي توانيد به پايه شاخه نزديک شويد. شاخه ها بايد 0.30 متر از يکديگر فاصله داشته باشند تا ميوه در همه شاخه ها رشد کند.

5- بعد از 3 سال ميوه برداشت کنيد:

حداقل 3 سال طول مي کشد تا درخت شما ميوه دهد، اما ممکن است تا 10 سال نيز طول بکشد. ميوه ها را بکنيد وقتي شروع به تغيير رنگ کرد در حالي که هنوز سفت است. هنگامي که آن را در داخل خانه ذخيره مي کنيد، رسيدن آن به پايان مي رسد.

نحوه آبياري نهال گلابي

نحوه آبياري نهال گلابي پس از بهترين زمان کاشت نهال گلابي در رشد درخت اين نهال تاثير فوق العاده اي دارد.

پس از کاشت نهال گلابي، تا يک سال اول بايد مرتب و به طور منظم آبياري نهال گلابي صورت بگيرد.

نحوه آبياري نهال گلابي بايد به گونه اي باشد که ريشه هاي اين نهال به خوبي رشد کنند.

مي توان گفت که در سال اول هر هفته مي بايست دوبار نهال گلابي آبياري شود.

البته آبياري زياد و بيش از اندازه سبب پوسيده شدن و از بين رفتن نهال گلابي ممکن است بشود.

نحوه هرس نهال گلابي در بهترين زمان کاشت نهال گلابي

از مواردي که پس از کاشت نهال گلابي بايد به آن توجه داشت، نحوه هرس نهال گلابي مي باشد.

همانطور که گفته شد، فصل زمستان و اواخر پاييز مناسب ترين زمان کاشت نهال گلابي است.

پس از کاشت نهال گلابي در زمستان، تنه ي اصلي درخت نهال گلابي را در حد فاصل ?? سانتي متري از خاک و شاخه هاي اضافي را که به زمين مي رسند و بيشتر از ?? سانتي متر نيستند را قطع کنيد.

در سال دوم رشد درخت نهال گلابي، شاخه هاي پاييني را ببنديد.

اين کار سبب مي شود تا رشد درخت به صورت عمودي و مستقيم شود و ديگر به اطراف متراکم نگردد.

در سال سوم رشد درخت نهال گلابي بهتر است شاخه هاي تنومند و اصلي را بررسي کرده و در صورت نياز آنها را هرس کنيد.

شاخه هاي ضعيف بايد هرس کاري شوند.

آفات و بيماري‌ هاي گلابي کدام است؟

آفات و بيماري ها مي توانند منجر به از بين رفتن کامل درخت گلابي و محصولات آن شوند.درختان گلابي همانند ديگر درختان ميوه در معرض بيماري و آفات قرار دارند.

مهم ترين بيماري هاي درخت گلابي مي توان به پسيل – کرم سفيد ريشه – پروانه تخم انگشتري – آتشک – پروانه سفيد  و بيماري لکه سياه و.. اشاره داشت.

بهتر است سمپاشي سالانه به صورت منظم و درستي انجام شود تا درخت از بيماري ها در امان باشد.بهتر است با آبياري درست و تقويت کردن درخت با کود آن را مقاوم بسيازيد.

اولين آفت مهم نهال گلابي، پسيل گلابي:

مهمترين آفتي که برگ و شاخه درخت گلابي را در معرض تهديد قرار مي‌دهد، پسيل است. اين آفت در طولاني مدت خسارات بسياري به درخت وارد کرده و بر رشد و باردهي آن تأثير قابل توجهي مي‌گذارد. رطوبت کافي و آبياري منظم از عواملي هستند که خطر آسيب پسيل گلابي را کاهش مي‌دهند. همچنين رعايت فاصله بين درختان، استفاده از کودهاي شيميايي مناسب و هرس به موقع شاخه‌ها، از مواردي است که در مبارزه با آفت‌ها نقش مهمي دارند.

دومين آفت مهم درختان گلابي، سنک گلابي:

يکي ديگر از آفات مهم در کاشت درخت گلابي، سنک گلابي است که باعث ريزش برگ‌ها و ميوه‌ها و همچنين خراب شدن محصول مي‌شود. هرس کردن برگ‌هاي آسيب‌ديده در از بين رفتن اين آفت نقش مهمي دارد. همچنين بسياري از باغداران از سموم آلي براي نابود کردن اين حشره استفاده مي‌کنند.

سومين آفت مهم درخت گلابي، پروانه تخم انگشتري:

وظيفه اصلي اين آفت، تغذيه از برگ‌ ها و خالي کردن شاخه‌ها از برگ است. بهترين زمان براي مبارزه با پروانه تخم انگشتري، هنگامي است که لاروهاي آن تازه شروع به کار کرده‌اند. با مشاهده اولين نشانه باغداران بايد از سموم شيميايي براي از بين بردن لاروها استفاده کنند.

چهارمين آفت مهم گياه گلابي، کرم سفيد ريشه:

اين آفت به خاک درختان هجوم مي برد و از آن تغذيه مي‌کند. پس از کاشت درخت گلابي؛ اگر اين درخت در معرض خطر کرم سفيد ريشه قرار بگيرد، برگ‌ها زرد شده و در کيفيت محصول اختلال ايجاد مي‌شود. ميوه‌هاي درختاني که با اين آفت درگير هستند، بسيار کوچک بوده و محصول از کيفيت قابل توجهي برخوردار نخواهد بود.

شخم زدن خاک درختان گلابي در فصل بهار يکي از بهترين راهکارها براي از بين بردن کرم سفيد ريشه است. توجه داشته باشيد که علف‌هاي هرز بهترين منبع تغذيه براي آفات محسوب مي‌شوند. به همين دليل از بين بردن علف‌هاي هرز در کيفيت محصولات باغ شما تأثيرگذار خواهد بود.

پنجمين آفت مهم درخت گلابي، پر طاووس:

يکي ديگر از حشرات موذي که به عنوان آفت درخت گلابي شناخته مي‌شود، پر طاووس است. اين آفت در ابتدا به برگ‌ها آسيب وارد کرده و در نهايت سلامت درخت را در معرض خطر قرار مي‌دهد.

ششمين آفت مهم گلابي، کرم نجار:

منبع تغذيه آفت کرم نجار تنه درخت يا همان چوب است. اين آفت معمولا در فصل زمستان درون تنه درخت لانه مي‌کند. با توجه به اينکه کرم نجار درون تنه درخت را براي زندگي انتخاب مي‌کند، از بين بردن آن نيز کمي دشوار به نظر مي‌رسد. بسياري از باغداران از ابزاري مخصوص جهت از بين بردن اين آفت استفاده مي‌کنند. براي جلوگيري از لانه‌سازي کرم نجار مانند آفت پسيل، اين درخت به آبياري منظم احتياج دارد.

هفتمين آفت مهم درخت گلابي، پروانه سفيد:

اين حشره پروانه‌ اي سفيد با رگه‌ هايي مشکي است که با لانه کردن درون برگ‌ها، به آن‌ها آسيب جدي وارد مي‌کند. براي کنترل عوارض ناشي از حضور اين آفت بايد لانه‌هايي که لاروها براي خود ساخته‌اند، شناسايي کرده و از بين برد.

هشتمين آفت مهم گلابي، بيماري آتشک:

يکي از مهمترين انواع بيماري در گروه درختان ميوه‌ دار، آتشک است که به وسيله حضور يک باکتري ايجاد مي‌شود. زمان ظهور اين بيماري در کاشت نهال گلابي، فصل‌هاي بهار و زمستان است. اين بيماري باعث خشک شدن برگ‌ها و تغيير رنگ آن‌ها، سياه شدن و چروک شدن پوست ميوه‌ها مي‌شود. اولين علائم وجود اين بيماري با خشک شدن و سوختن برگ‌ها پديدار مي‌شود.

براي جلوگيري از بروز بيماري آتشک بايد کاشت درخت گلابي، را در خاکي با PH مناسب انجام داد. همچنين هرس کردن شاخه‌ها پس از مشاهده اولين نشانه‌ها نيز اهميت بسياري دارد. با توجه به اينکه شاخه‌هاي هرس شده با وجود بيماري آلوده هستند، خارج کردن آن‌ها از باغ يا سوزاندن شاخه‌ها امري ضروري محسوب مي‌شود.

نهمين آفت مهم نهال گلابي، بيماري لکه سياه:

عامل اصلي اين بيماري نوعي عفونت قارچي است که بر روي محصول لکه‌هايي سياه رنگ ايجاد مي‌کند. همان‌طور که در اين مطلب برسي کرديم، نور مناسب آفتاب و حفظ رطوبت خاک از مهمترين عوامل در کاهش خطر ابتلا به بيماري و ظهور انواع آفات است. به همين جهت براي پيشگيري از ابتلاي درخت به بيماري لکه سياه به اين دو عامل مهم توجه داشته باشيد. استفاده از سموم شيميايي نيز براي از بين بردن اين بيماري مؤثر واقع مي‌شود.

تغذيه و کوددهي درخت گلابي

درخت گلابي براي رشد مناسب خود نياز به مواد غذايي فراوان دارد و هرگز نبايد در محلي که قبلا در آن درخت گلابي کاشته شده است، مجددا نهال ديگري را کاشت زيرا با توجه به آنچه که گفته شد در قدم اول مي بايست مقدار زيادي کود حيواني و يا کود سه بيست npk جهت کوددهي درخت گلابي به زمين داده شود و سپس پس از تغذيه زمين، درخت در محل مذکور کاشت شود.

اثر طاقت فرساي درخت نام برده در زمين به حدي مي باشد که گاهي در درختکاري وسيع، باغبانان مجبور مي شوند در مدت زندگي درخت در يک محل که به مدت 30 الي 50 سال است، محل درخت را تغيير دهند.

در باغات کوچک و يا تفريحي اگر بخواهيد درخت گلابي را در همان وهله اول کشت کنيد، در ابتدا بايد حتما زمين را به عمق يک متر و سطح دو متر در دو متر يعني چهار متر ، تعويض نماييد که البته اين کار براي تغذيه درخت گلابي بسيار گران قيمت بوده و در حالتي لازم به اجرا مي باشد که درخت گلابي در محلي کاشته شود که قبلا در آن قبلا گلابي کاشته شده است.